"Wieczna księżniczka" Philippa Gregory

Autor: Philippa Gregory
Tytuł: "Wieczna księżniczka"
Wydawnictwo: Książnica, 2011

Tym razem moja ulubiona autorka powieści historycznych zabiera nas do XVI - wiecznej Europy, by opowiedzieć o losach Katarzyny Aragońskiej - hiszpańskiej infantki, najmłodszej córki pary królewskiej Izabeli i Ferdynanda, od trzeciego roku życia księżnej Walii, narzeczonej następcy angielskiego tronu Artura Tudora, późniejszej królowej Anglii, pierwszej z sześciu żon Henryka VIII.

Księżniczka Catalina przychodzi na świat i pierwsze lata życia spędza w królewskim obozie wojskowym hiszpańskich monarchów, którzy toczą zacięte walki, by wypędzić Maurów z Hiszpanii. Od maleńkości jest przygotowywana do roli angielskiej królowej i władania swą przyszłą ojczyzną, wyrasta więc na młodą kobietę pewną swej wartości i zdeterminowaną do wypełnienia swego przeznaczenia, o niezłomnym charakterze zahartowanym w ogniu krucjat, ukształtowanym zarówno przez surowe wychowanie w katolickiej wierze, jak i arabskie wpływy wszechobecne w pałacowych komnatach Alhambry. Catalina to kobieta odważna, dumna, pewna siebie i swojego życiowego celu, przez całe niemal życie bezkrytycznie wpatrzona w matkę będącą dla niej wzorem chrześcijańskiej królowej, którą zawsze starała się naśladować i sprostać jej wysokim wymaganiom.
W wieku 15 lat pełna nadziei księżniczka wyrusza na angielski dwór, by poślubić swego narzeczonego, księcia Walii Artura, następcę Henryka VII Tudora. Po początkowych nieporozumieniach młodzi głęboko i szczerze się pokochali, jednak małżeńskie szczęście rychło przerywa nagła śmierć Artura. Sytuacja Katarzyny błyskawicznie się odmienia, księżna traci swą wysoką pozycję, z dnia na dzień staje się nikim, co najwyżej kłopotliwym zakładnikiem: nie udało się jej począć następcy tronu, zaś niewypłacony do końca przez jej ojca posag czynią ją persona non grata na królewskim dworze. Pozostawiona samej sobie, zdeterminowana, by wypełnić swoje przeznaczenie, czyli zostać królową Anglii, Katarzyna nie traci głowy w wydawałoby się beznadziejnej sytuacji i bierze sprawy w swoje ręce: postanawia poślubić swego szwagra, księcia Harry'ego, przyszłego króla Henryka VIII.

"Wieczna księżniczka" to fascynujący portret niezwykłej kobiety obdarzonej nadzwyczaj silną osobowością, imponującym hartem ducha, niepoślednią odwagą i nienasyconymi ambicjami, nieodrodną córką swych rodziców, Izabeli Kastylijskiej i Ferdynanda Aragońskiego. Jako królowa Anglii okazała się zręcznym dyplomatą i dalekowzrocznym strategiem - czego niestety nie można powiedzieć o jej mężu, przynajmniej w pierwszych latach panowania, którego autorka przedstawiła jako rozpieszczonego pasjonata dworskich rozrywek, podatnego na wpływy, zadufanego w sobie młodzika. O kilka lat odeń starsza Katarzyna to świadoma swej roli królowa poważnie traktująca swe obowiązki, mądra kobieta i niezależna władczyni, dyskretnie, ale skutecznie kierująca swym młodym małżonkiem, sprawująca realną władzę w królestwie, świetnie odnajdująca się w gąszczu dworskich intryg, a jednocześnie kochana i szanowana przez poddanych. Król Henryk nie dorównuje żonie pod żadnym względem, jednak - jak pokazują jej burzliwe i niewesołe losy - okazał się pojętnym uczniem. Katarzyna wyrządzoną jej krzywdę przyjęła z niezwykłym opanowaniem, godnością i klasą - jak przystało na hiszpańską infantkę i królową Anglii, które to cechy jednoznacznie świadczą o jej wielkości.

Philippa Gregory kreśli wnikliwy i poruszający portret Katarzyny Aragońskiej, której w wyjątkowo niesprzyjających okolicznościach udało się wznieść ponad tradycyjną rolę angielskich królowych - rozpłodowej klaczy panującego monarchy, pozbawionej większych praw i znaczenia - oraz udowodnić swą wartość, zdolności dyplomatyczne, mądrość i prawdziwie męskie ambicje pozostając przy tym namiętną, uczuciową, prawdziwą kobietą z krwi i kości, pełną godności, taktu i iście hiszpańskiej dumy.
Autorka przybliża nam jej sylwetkę z pozycji trzecioosobowego narratora, często jednak oddaje głos bohaterce wzbogacając fabułę bardzo osobistymi fragmentami dziennika królowej - dzięki temu poznajemy bieżące wydarzenia także z perspektywy Katarzyny, jak również ją samą: targające nią emocje i wątpliwości, jej wybory, motywacje, zalety i wady. Przez to staje się nam bliższa, bardziej ludzka, niczym prawdziwa przyjaciółka - wraz z nią przeżywamy wzloty i upadki, uczestniczymy w chwilach smutku i szczęścia, kibicujemy jej poczynaniom - i płaczemy nad jej losem.

Philippa Gregory, jak to ma w zwyczaju, z wielkim rozmachem prezentuje nam tło polityczno - obyczajowe Anglii epoki Tudorów, wiernie odtwarzając realia dworskiego życia, lekkim piórem wprowadzając czytelnika w zawiłości ówczesnej polityki oraz barwnie i pieczołowicie prezentując sylwetki bohaterów.

"Wieczna księżniczka" to pełna pasji, namiętności i intryg opowieść o burzliwych losach niezwykłej kobiety o niezłomnym charakterze, dumnej władczyni, ale zarazem niewolnicy własnych ambicji - znakomita biografia królowej, którą Historia zapamiętała głównie jako matkę niesławnej Marii I Tudor oraz niewygodną pierwszą żonę Henryka VIII, przyczynę jego zerwania z kościołem katolickim. Philippa Gregory oddaje sprawiedliwość Katarzynie Aragońskiej przywołując ją do życia na kartach swojej powieści - ze znakomitym, jak zwykle, skutkiem. Gorąco polecam!